اگر سری به کتاب‌هایی همانند سفرنامه ناصرخسرو و همچنین صوره الارض ابن حوقل بزنیم، متوجه خواهیم شد که این بندر تاریخ طول‌ودرازی دارد. البته کاملاً هم منطقی به نظر می‌رسد. در گذشته همواره تمدن کنار منابع کافی آب شکل می‌گرفت. حال اگر این منابع آب، شیرین بودند، برای شرب استفاده می‌شدند، اگر هم شور بودند، اغلب دسترسی به آب‌های آزاد را برای ساکنین فراهم می‌کردند. دسترسی به آب‌های آزاد از بندر دیلم باعث شده است تا همیشه کشتی و بازرگان‌های متعدد برای تجارت راهی این بندر شوند. به همین خاطر بندر دیلم همیشه رونق بسیاری داشته است. هنوز هم اکثر مردم این شهر، در مشاغل مرتبط با دریا فعالیت می‌کنند.